Μαρία Μέλιου, Παθολόγος Λοιμωξιολόγος
Η σύφιλη είναι ένα σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα που οφείλεται στο μικρόβιο Treponema pallidum (Ωχρά σπειροχαίτη). Είναι μια νόσος γνωστή πιθανά ακόμα και από την Ρωμαική εποχή, αν και οι πρώτες γραπτές αναφορές εμφανίζονται κοντά στο 1500 στη Νάπολη κατά τη διάρκεια της γαλλικής εισβολής. Πολλά ονόματα έχουν αποδοθεί στη νόσο, όπως γαλλική νόσος, μεγάλη ευλογιά. Το όνομα σύφιλη αποδίδεται στον Ιταλό ιατρό Τζιρολάμο Φρακαστόρο που σε ένα ποίημα του περιέγραψε την καταστροφική επιδημία στην Ιταλία. Η ωχρά σπειροχαίτη ώς αιτιολογικός παράγων απομονώθηκε πολύ αργότερα, μόλις το 1905. Οι πρώτες αποτελεσματικές θεραπείες εμφανίστηκαν λίγα χρόνια αργότερα με την πενικιλίνη όμως που χρησιμοποιείται ώς και σήμερα να επιβεβαιώνει την αποτελεσματικότητα της μόλις το 1943. Αν και με την ανακάλυψη της θεραπείας η συχνότητα της μειώθηκε δραματικά προς το τέλος του 20ού αιώνα, από τις αρχές του 21ου παρουσιάζει νέα αύξηση. Αν και τα συμπτώματα είναι μάλλον αμβληχρά, χωρίς θεραπεία είναι μια νόσος με καταστρεπτικές συνέπειες που μπορεί να προκαλέσει ακόμα και το θάνατο.
Πώς μεταδίδεται η σύφιλη
Η σύφιλη μπορεί να μεταδοθεί με άμεση επαφή με ένα συφιλιδικό έλκος. Τα έλκη μπορεί να εντοπίζονται στο πέος, τον κόλπο, τον πρωκτό ή το ορθό, τα χείλη και το στόμα. Η σύφιλη επίσης μπορεί να μεταδοθεί από την μητέρα στο έμβρυο.
Ποια είναι τα συμπτώματα
Η σύφιλη δεν αποκαλείται τυχαία “ο Μεγάλος Μίμος”. Μπορεί ανάλογα με το στάδιο της νόσου να εμφανιστεί με τόση ποικιλία συμπτωμάτων που μπορεί να μείνει αδιάγνωστη για μεγάλο διάστημα. Τα στάδια δεν είναι πάντα ξεχωριστά και συχνά επικαλύπτονται.
Πρωτογενές στάδιο: συνήθως ξεκινά 3-4 εβδομάδες μετά τη λοίμωξη. Ξεκινά με ένα μικρό, καθαρό, ανώδυνο έλκος, μονήρες ή και πολλαπλό. Μπορεί να εντοπίζεται οπουδήποτε και μπορεί να είναι και σε σημείο που δεν είναι άμεσα ορατό. Το έλκος παραμένει 3-6εβδομάδες και μετά επουλώνεται ανεξάρτητα αν έλαβε ο ασθενής θεραπεία ή όχι.
Δευτερογενές στάδιο: Συνήθως επέρχεται μετά την επούλωση του έλκους. Μπορεί να υπάρχει ένα μη κνησμώδες (χωρίς φαγούρα) εξάνθημα, συχνά στις παλάμες και τα πέλματα αλλά μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε στο σώμα. Άλλου τύπου δερματολογικές εκδηλώσεις είναι βλάβες τύπου μεγάλων κονδυλωμάτων. Σε αυτό το στάδιο μπορεί να αρχίσουν να προσβάλλονται και άλλα όργανα. Μπορεί να εμφανιστεί λεμφαδενοπάθεια, προσβολή του οφθαλμού,νεφροπάθεια, αρθρίτιδα και πολλά άλλα
Λανθάνον στάδιο: είναι μια περίοδος αρκετών ετών συχνά όπου δεν υπάρχουν συμπτώματα, ή υπάρχουν για μικρές περιόδους. Η διάγνωση σε αυτό το στάδιο γίνεται μόνο ορολογικά.
Τριτογενές στάδιο: Περίπου 3/10 ασθενείς που δεν λάβουν θεραπεία θα μεταπέσουν κάποια στιγμή σε αυτό το στάδιο. Αυτό το στάδιο μπορεί να είναι δυνητικά θανατηφόρο. Η προσβολή οργάνων μπορεί να αφορά τον εγκέφαλο (νευροσύφιλη), να προκαλέσει νευρολογικές διαταραχλες, άνοια, τύφλωση, κώφωση, καταστροφή μαλακών ιστών και οστών, καρδιολογικές επιπλοκές.
Κινδυνεύω από σύφιλη;
Κάθε σεξουαλικά ενεργό άτομο μπορεί να εκτεθεί στη σύφιλη μέσω κολπικής, πρωκτικής ή στοματικής επαφής. Οι ασθενείς δεν έχουν πάντα έντονα συμπτώματα όσο μεταδίδουν τη νόσο
Αν είμαι έγκυος κινδυνεύει το παιδί μου από σύφιλη;
Ναί.Αν η μητέρα πάσχει από σύφιλη αυτή μπορεί να περάσει στο έμβρυο. Οι συνέπειες μπορεί να είναι χαμηλό βάρος γέννησης,θνησιγένεια,καταρράκτη,κώφωση, σπασμούς και πολλές άλλες επιπλοκές.
Διάγνωση της σύφιλης
Η διάγνωση είναι βασικά μέσω ειδικών αιματολογικών εξετάσεων. Δείγματα από ιστούς μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο στα αρχικά στάδια.
Σαν δοκιμασίες διαλογής μπορούν να χρησιμοποιηθούν η VDRL ή η RPR. Είναι δοκιμασίες αντισωμάτων. Το θετικό αποτέλεσμα δεν αποδεικνύει την νόσο και χρειάζεται επιβεβαίωση από πιο ειδικές μεθόδους. Παρόλα αυτά αποτελούν εξαιρετική δοκιμασία διαλογής σε περίπτωση υποψίας. Πιο ειδικές εξετάσεις είναι η TPHA, και τα φθορίζοντα αντισώματα. Πολλές από αυτές τις εξετάσεις τις καλύπτει ο ΕΟΠΥΥ και είναι πολύ εύκολο να διενεργηθούν με δείγμα αίματος. Τα αποτελέσματα όλων των εξετάσεων πρέπει να αξιολογούνται από ειδικό ιατρό καθώς η ερμηνεία τους δεν είναι απλή.
Η θεραπεία της σύφιλης
Ιστορικά έχουν χρησιμοποιηθεί διάφορες ουσίες για τη θεραπεία της σύφιλης όπως ο υδράργυρος. Σταδιακά όμως αντικαταστάθηκαν από την αντιβιοτική θεραπεία με πενικιλίνη η οποία εξακολουθεί να είναι ο βασικός κορμός της θεραπείας. Κάποιες εναλλακτικές επιλογές ανάλογα με την περίπτωση μπορεί να είναι η κεφτριαξόνη και η δοξυκυκλίνη. Η επιλογή του κατάλληλου αντιβιοτικού σχήματος, η δοσολογία και ο χρόνος θεραπείας εξαρτάται από το στάδιο και τη συμπτωματολογία και εκατομικεύεται. Πρωτίστης σημασίας είναι και η θεραπεία των συντρόφων ακόμα και αν ακόμα δεν έχουν θετικοποιήσει τις εξετάσεις για τη σύφιλη.
Πρόληψη
Η πρόληψη όπως σε όλα τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα αφορά τη χρήση προφυλακτικού κατά τη σεξουαλική επαφή αλλά και τον τακτικό έλεγχο για σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα των σεξουαλικά ενεργών ατόμων ιδίως όσων δεν έχουν σταθερούς συντρόφους.
Οι πληροφορίες που περιέχονται στην ιστοσελίδα αποσκοπούν στη γενική ενημέρωση των χρηστών και δεν αποτελούν παροχή ιατρικών συμβουλών. Οι χρήστες και επισκέπτες της ιστοσελίδας φέρουν αποκλειστικά την ευθύνη για τη λήψη αποφάσεων που τυχόν βασίσουν στο περιεχόμενο της παρούσας ιστοσελίδας ή στις πληροφορίες που περιέχονται σε αυτήν.
Οι επισκέπτες του ιστότοπου δεν έχουν δικαίωμα αντιγραφής, αναπαραγωγής, αναδημοσίευσης, πώλησης, διανομής ή εκμετάλλευσης με οποιονδήποτε τρόπο περιεχομένου ή τμημάτων της σελίδας, εκτός αν έχει χορηγηθεί εγγράφως ειδική άδεια από τον κάτοχο της σελίδας
