Μαρία Μέλιου, Παθολόγος Λοιμωξιολόγος Ιανουάριος 2024
O EBV είναι ένας DNA ιός που ανήκει στους ερπητοιούς. Αφού προσβάλει τα κύτταρα του ξενιστή σε κάποια κύτταρα ενσωματώνει το DNA του και τροποποιεί τα κύτταρα, και σε άλλα παραμένει διαχωρισμένο. Στα περισσότερα κύτταρα που μολύνει παραμένει σε λανθάνουσα μορφή.
Έχει παγκόσμια κατανομή και υπολογίζεται ότι 9/10 ενήλικες φαίνεται να έχουν αντισώματα έναντι του ιού, που σημαίνει ότι κάποια στιγμή μολύνθηκαν από αυτόν. Η μετάδοση γίνεται με στενή επαφή, δεν λαμβάνει όμως εύκολα την μορφή επιδημίας.
Μολύνει αρχικά επιθηλιακά κύτταρα (κυρίως στοματοφάρυγγα και ρινοφάρυγγα) και β-λεμφοκύτταρα. Ο χρόνος επώασης(από τη μόλυνση ως τη νόσο) είναι συχνά μεγάλος (30-50ημέρες) και γιαυτό το λόγο είναι μάλλον απίθανο να εντοπιστεί η πηγή της λοίμωξης.
Η λοίμωξη μπορεί να παραμείνει και εντελώς ασυμπτωματική και να ανακαλυφθεί τυχαία, ιδίως σε μικρά παιδιά. Η συνηθέστερη εκδήλωση του είναι το σύνδρομο της λοιμώδους μονοπυρήνωσης που περιλαμβάνει πυρετό, πονόλαιμο και διόγκωση λεμφαδένων. Ενίοτε υπάρχει εντονη κακουχία, εξάνθημα, ενώ από την κλινική εξέταση μπορεί να διαπιστωθεί φαρυγγίτιδα, επίχρισμα στις αμυγδαλές, διόγκωση του ήπατος ή και του σπληνός. Ο πυρετός συνήθως υποχωρεί εντός 14ημερών. Η κόπωση μπορεί να διαρκέσει μεγάλο διάστημα. Εργαστηριακά μπορεί να διαπιστωθεί πτώση των αιμοπεταλίων, αυξηση των λεμφοκυττάρων, αύξηση των ηπατικών ενζύμων ενώ σπανιότερα μπορεί να υπάρχει αιμόλυση,ραβδομυόλυση κ.α. Σε περίπτωση διόγκωσης του σπληνός είναι απαραίτητη η μείωση της φυσικής δραστηριότητας και η παρακολούθηση του μεγέθους καθώς είναι πιθανή η ρήξη του οργάνου (επικίνδυνη επιπλοκή). Άλλες επιπλοκές είναι η προσβολή του νευρικού συστήματος, των νεφρών, της καρδιάς ή των πνευμόνων.
Εκτός όμως από τη λοιμώδη μονοπυρήνωση η οποία συνήθως έχει καλοήθη πορεία ο EBV έχει συσχετιστεί και με άλλες νόσους όπως κακοήθη νοσήματα( Λέμφωμα Burkitt, καρκίνος ρινοφάρυγγα,Hodgkin’s λεμφωμα, Πολυκλωνικά Β και Τ λεμφώματα), σε ανοσοκατεσταλμένα παιδιά με οξεία νεκρωτική ηπατίτιδα και πανκυτταροπενία (και θάνατο) ενώ σε ασθενείς με HIV με λεμφώματα και τριχωτή λευκοπλακία.
Η διαγνωση τίθεται με την ανίχνευση IgM ετρόφιλων αντισωμάτων σε ασθενή με συμβατή συμπτωματολογία (μπορεί να παραμείνει θετικό ως και ένα έτος), με monotest (απαιτείται συμπτωματολογία κάποιων ημερών για τη θετικοποίηση), η ειδικών IgM VCA για τον ιό.
Θεραπεία δεν υπάρχει. Η θεραπεία είναι υποστηρικτική . Μείωση της σωματικής δραστηριότητας για 3εβδομάδες ώς και κάποιους μήνες. Κορτικοειδή δίνονται μόνο επί επιπλοκών-επαπειλούμενης απόφραξης αεραγωγού, θρομβοπενίας, αιμόλυσης, προσβολής νευρικού συστήματος ή καρδιάς. Τα εργαστηριακά ευρήματα βελτιώνονται εντός μερικών εβδομάδων ή λίγων μηνών.
