Μαρία Μέλιου, Παθολόγος Λοιμωξιολόγος,Ιούνιος 2022
Η ψώρα αποτελεί μια παρασίτωση του δέρματος από το άκαρι της ψώρας (Sarcoptes scabiei). Είναι εξαιρετικά συνήθης και μπορεί να προσβάλει τον οποιονδήποτε. Τα ακάρεα της ψώρας προσβάλλουν τον άνθρωπο και τα θηλυκά εισχωρούν στην επιδερμίδα χρησιμοποιώντας πρωτεολυτικά ένζυμα τα οποία παράγουν και έχουν κερατολυτική δράση. Εκεί γεννούν περί τα τρία αυγά ημερησίως μέχρι τον θάνατο τους μετά από 4-6 εβδομάδες. Εκεί τα ωά εκκολάπτονται σε 3-4ημέρες και παραμένουν στα τούνελ που έχουν δημιουργήσει μέχρι την «ενηλικίωση» τους. Στο περιβάλλον επιβιώνουν ως και 36ώρες (εξαρτάται βέβαια από τις συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας)
Η μετάδοση γίνεται από άμεση και παρατεταμένη επαφή δέρματος με δέρμα. Είναι απίθανη η μετάδοση με απλή κοινωνική επαφή, χειραψία κλπ. Συνήθως η μετάδοση αφορά συγκατοίκους και σεξουαλικούς συντρόφους. Μετάδοση μπορεί να γίνει και από κοινή χρήση ενδυμάτων, σεντονιών κλπ ειδικά στις πιο βαριές περιπτώσεις που το παρασιτικό φορτίο είναι μεγαλύτερο. Η νόσος δεν μεταδίδεται από τα ζώα καθώς η ψώρα των ζώων προκαλείται από διαφορετικό είδος που δεν δύναται να αναπαραχθεί στους ανθρώπους. Η επαφή με την ψώρα των ζώων μπορεί να προκαλέσει μόνο περιορισμένη τοπική αντίδραση.
Η τυπική ψώρα εκδηλώνεται με εντονότατο κνησμό ο οποίος συνήθως επιδεινώνεται τη νύχτα. Εκδηλώνεται συνήθως 3-6εβδομάδες μετά τη λοίμωξη. Σε περίπτωση προηγούμενης παρασίτωσης ο κνησμός μπορεί να εμφανιστεί πολύ νωρίτερα. Δερματικές βλάβες μπορεί να είναι ορατές με τη μορφή ερυθηματώδων βλατίδων, μικρών φυσαλίδων ή να υπάρχουν ορατά «τούνελ» με τη μορφή λεπτών γκριζωπών, ερυθρών ή καφέ γραμμών. Οι βλάβες εντοπίζονται στα πλάγια των δακτύλων. Στους καρπούς, στους αγκώνες, στις μασχάλες, πέριξ των θηλών των μαστών,στον ομφαλό,στη μέση, στο όσχεο, στα γόνατα, στους γλουτούς και στα πόδια. Η πλάτη και η κεφαλή συνήθως δε συμμετέχει. Συνήθως στα παιδιά οι βλάβες είναι πιο έντονες.
Η οζώδης ψώρα αφορά αντίδραση υπερευαισθησίας και εμφανίζεται με έντονο, επίμονο, ερυθηματώδες κνησμώδες εξάνθημα με την μορφή «όζων» 5-6χιλιοστών κυρίως στα γεννητικά όργανα τους γλουτούς και τις μασχάλες. Η «νορβηγική» ψώρα εμφανίζεται συνήθως σε έδαφος ανοσοκαταστολής ή σε ηλικιωμένα άτομα ή άτομα με ιστορικό χρόνιας τοπικής χρήσης κορτικοειδών και συνήθως συνοδεύεται από υψηλό παρασιτικό φορτίο. Οι δερματικές βλάβες είναι εξαιρετικά εκτεταμένες και παίρνουν θηλωματώδη μορφή με σκληρή σύσταση και άσχημη οσμή.
Επιπλοκές της ψώρας αφορούν συνήθως επιλοιμώξεις με σταφυλοκκόκκους, στρεπτοκόκκους κλπ.
Η διάγνωση γίνεται με το ιστορικό και την κλινική εξέταση, την τυπική κατανομή των δερματικών βλαβών και την διενέργεια δερματοσκόπησης. Ξέσματα δέρματος από σημεία βλαβών μπορούν να εξεταστούν στο μικροσκόπιο για παρουσία ακάρεων.
Η θεραπεία αφορά χρήση διαλύματος βενζοικού βενζυλίου, ή permethrin για αρκετές μέρες και απαιτεί επανάληψη. Οι σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να απαιτήσουν την συστηματική χορήγηση αντιπαρασιτικών όπως η ιβερμεκτίνη. Για τον κνησμό συνήθως χρησιμοποιούνται αντιισταμινικά. Τα ενδύματα,σεντόνια, πετσέτες κλπ που χρησιμοποιήθηκαν τις τελευταίες πέντε ημέρες πριν την έναρξη θεραπείας θα πρέπει να πλυθούν με ζεστό νερό και να στεγνωθούν ιδανικά σε στεγνωτήριο. Ο,τιδήποτε δεν δύναται να πλυθεί θα πρέπει να κλείνεται σε νάυλον σακούλα για τουλάχιστον 3ημέρες.
Οι ιατρικές οδηγίες θα πρέπει να ακολουθηθούν κατά γράμμα για αποφυγή αποτυχίας της θεραπείας.
Οι πληροφορίες που περιέχονται στην ιστοσελίδα αποσκοπούν στη γενική ενημέρωση των χρηστών και δεν αποτελούν παροχή ιατρικών συμβουλών. Οι χρήστες και επισκέπτες της ιστοσελίδας φέρουν αποκλειστικά την ευθύνη για τη λήψη αποφάσεων που τυχόν βασίσουν στο περιεχόμενο της παρούσας ιστοσελίδας ή στις πληροφορίες που περιέχονται σε αυτήν.
Οι επισκέπτες του ιστότοπου δεν έχουν δικαίωμα αντιγραφής, αναπαραγωγής, αναδημοσίευσης, πώλησης, διανομής ή εκμετάλλευσης με οποιονδήποτε τρόπο περιεχομένου ή τμημάτων της σελίδας, εκτός αν έχει χορηγηθεί εγγράφως ειδική άδεια από τον κάτοχο της σελίδας
