Μαρία Μέλιου,Παθολόγος Λοιμωξιολόγος,Φεβρουάριος 2023
Η χρόνια δυσκοιλιότητα στους ενήλικες είναι ένα πολύ συχνό σύμπτωμα που απασχολεί ώς και έναν στους τρεις. Επηρεάζει συχνά την ποιότητα ζωής. Τις περισσότερες φορές είναι κάτι αθώο όμως σε κάποιες περιπτώσεις χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση σε συνεργασία με τον γαστρεντερολόγο.
Πρώτα απ’όλα τι ορίζουμε ως χρόνια δυσκοιλιότητα;
Παρουσία για τουλάχιστον 3μήνες τουλάχιστον δύο από τα παρακάτω:
• Δυσκολία κένωσης σε τουλάχιστον ¼ κενώσεις
• Σκληρά κόπρανα σε τουλάχιστον ¼ κενώσεις
• Αίσθημα ατελούς κένωσης σε τουλάχιστον ¼ κενώσεις
• Αίσθημα απόφραξης του εντέρου σε τουλάχιστον ¼ κενώσεις
• Ανάγκη χειρισμών για κένωση του εντέρου σε τουλάχιστον ¼ κενώσεις
• Λιγότερες από 3κενώσεις την εβδομάδα
Μαλακά κόπρανα να εμφανίζονται σπάνια χωρίς τη χρήση καθαρτικών
Να μην υπάρχουν κριτήρια ευερέθιστού εντέρου (πόνος τουλάχιστον μια μέρα την εβδομάδα σχετιζόμενο με κένωση ή αλλαγή των κενώσεων)
Ποια στοιχεία του ιστορικού αξιολογούνται;
Διάρκεια των συμπτωμάτων
Η ίδια η συμπτωματολογία
Φαρμακευτικές ή άλλες ουσίες που λαμβάνονται
Συνυπάρχοντα νοσήματα και νευρολογικές διαταραχές
Τι εξετάσεις θα μου κάνει ο γιατρός;
Πρώτα από όλα μια γενική κλινική εξέταση για την παρουσία σημείων που μπορεί να υποδηλώνουν κάποια υποκείμενη πάθηση. Δεύτερον μια δακτυλική εξέταση για την αξιολόγηση της υφής των κοπράνων, την πιθανή ύπαρξη ψηλαφητών μαζών, τον έλεγχο του τόνου του σφιγκτήρα του πρωκτού, την ύπαρξη πρόπτωσης εντέρου, αιμορροίδων κλπ.
Αναλογα την περίπτωση μπορεί να ζητηθούν και εργαστηριακές εξετάσεις(γενική αίματος, γλυκόζη,θυρεοειδικός έλεγχος, ασβέστιο,νεφρική λειτουργία κλπ). Ακόμα μπορεί να ζητηθεί ενδοσκοπικός έλεγχος ειδικά σε άτομα άνω των 50ετών ή και νεώτερα εάν υπάρχει ιστορικό στην οικογένεια καρκίνου του παχέος εντέρου, αλλά και σε παρουσία ύποπτων σημείων όπως η απώλεια αίματος, η σιδηροπενική αναιμία, η απώλεια βάρους, συμπτωματολογία απόφραξης ή πρόσφατη έναρξη των συμπτωμάτων χωρίς εξήγηση. Σε συνεννόηση πάντα με γαστρεντερολόγο, άλλες απεικονιστικές εξετάσεις και ειδικότερες εξετάσεις όπως η μανομετρία ζητούνται σε περιπτώσεις υποψίας διαταραχής της κινητικότητας.
Σε χρόνιες περιπτώσεις μπορεί να γίνει απεικονιστικός έλεγχος για να αξιολογηθεί το μέγεθος της διάτασης του εντέρου
Εάν υπάρχει υποκείμενο αίτιο αυτό πρέπει να αντιμετωπιστεί (φαρμακευτικά, χειροπυργικά κλπ). Τι κάνουμε όμως αν δεν υπάρχει υποκείμενο αίτιο;
Πρώτα από όλα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι δεν είναι απαραίτητο να υπάρχει καθημερινή κένωση και για αυτό το λόγο θα πρέπει να μην γίνεται κατάχρηση καθαρτικών σκευασμάτων προσπαθώντας να επιτύχουμε καθημερινή κένωση. Πρέπει να προσλαμβάνουμε επαρκή υγρά και να αυξήσουμε τις φυτικές ίνες. Η κινητικότητα του εντέρου είναι αυξημένη μετά από γεύμα επομένως πιθανόν να είναι πιο εύκολο να επιτύχουμε κένωση μετά από γεύμα. Χρήση υπακτικών θα πρέπει να γίνεται μετά από συμβουλή ιατρική. Υπάρχουν πολλοι διαφορετικοί τύποι. Υπάρχουν τα ογκωτικά υπακτικά που δρούν αυξάνοντας τον όγκο των κοπράνων και προάγοντας την εντερική κινητικότητα. Τα ωσμωτικώς δρώντα υπακτικά αυξάνουν την αποβαλλόμενη ποσότητα ύδατος που περιέχεται στα κόπρανα κάνοντας τα πιο μαλακά. Τα υπακτικά επαφής διεγείρουν την κινητικότητα του εντέρου. Άλλα μέτρα είναι η χρήση υποθέτων ή υποκλυσμών που δρούν μέσω υγροποίησης των κοπράνων που βρίσκονται χαμηλά στο έντερο αλλά και αύξησης της κινητικότητας του εντέρου. Τέλος σε ανθεκτικές περιπτώσεις που δεν ανταποκρίνονται σε άλλα μέτρα υπάρχουν και κάποιες φαρμακευτικές επιλογές( πχ προυκαλοπρίδη) που στοχεύουν στην αύξηση της κινητικότητας του εντέρου.
