Μαρία Μέλιου, Παθολόγος Λοιμωξιολόγος,Μάιος 2022
Συνήθως η έκθεση στον ήλιο και σε συνθήκες αυξημένης θερμοκρασίας έχει μικρές και αυτοπεριοριζόμενες συνέπειες. Σε κάποιες περιπτώσεις όμως ειδικά σε ηλικιωμένους και μικρά παιδιά μπορεί να είναι πολύ σοβαρότερες και μπορεί να χρειάζεται ακόμα και νοσοκομειακή αντιμετώπιση.
Στις σοβαρότερες περιπτώσεις εμφανίζεται υπερθερμία, δηλαδή θερμοκρασία μεγαλύτερη από τη φυσιολογική (>37.5ο C) ενώ αν ξεπερνά τους 40ο C θεωρείται ιδιαίτερα σοβαρή. Δεν πρέπει να συγχέεται με την υπερθερμία που προκαλείται από λοιμώξεις, φάρμακα, άλλες παθολογικές καταστάσεις ή υπερβολική άσκηση. Πιο επιρρεπείς είναι άτομα μεγάλης ηλικίας και άτομα με υποκείμενες παθήσεις (καρδιολογικές, νευρολογικές, ψυχιατρικές) ή χρησιμοποιούν αλκοόλ ή ναρκωτικές ουσίες όπως η κοκαινη, ή συγκεκριμένα φάρμακα όπως τα διουρητικά. Η υπερθερμία από θερμική εξάντληση που απαιτεί νοσηλεία συχνά συνοδεύεται και από μεγάλη θνητότητα από πολυοργανική συνήθως ανεπάρκεια, αναπνευστική ανεπάρκεια, αρρυθμίες,εγκεφαλικό οίδημα κλπ.
Οι ασθενείς συνήθως εμφανίζονται με υπερθερμία, ιστορικό έκθεσης σε συνθήκες μεγάλης θερμοκρασίας (πχ καύσωνα) και συνήθως παρουσιάζουν διαταραχή του επιπέδου συνείδησης, κώμα, σπασμούς, διαταραχή συμπεριφοράς, ταχυκαρδία, ταχύπνοια και χαμηλή αρτηριακή πίεση. Η εικόνα αφυδάτωσης είναι πιθανή. Συχνά υπάρχει ερυθρότητα στο δέρμα. Σε βαρειές περιπτώσεις υπάρχει δύσπνοια και αναπνευστική ανεπάρκεια, οξεία νεφρική ανεπάρκεια, υπογλυκαιμία, ραβδομυόλυση κλπ.
Η διάγνωση τίθεται από το ιστορικό έκθεσης σε ζέστη και την κλινική εικόνα εφόσον αποκλειστούν άλλα αίτια.
Σημαντικά μέτρα είναι η διατήρηση της αναπνευστική λειτουργίας των ασθενών και η παροχή οξυγόνου. Σε βαρειές περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί ακόμα και διασωλήνωση και μηχανική υποστήριξη της αναπνοής. Μπορεί να απαιτηθούν φάρμακα για την αντιμετώπιση των σπασμών. Σημαντικό σημείο είναι η μείωση της θερμοκρασίας των ασθενών. Αφαιρούνται τα ενδύματα και οι ασθενείς ψεκάζονται με νερό ενώ ταυτόχρονα χρησιμοποιούνται ανεμιστήρες και ειδικά κρεβάτια με ψυχόμενες μονάδες. Σε πολύ βαρειές περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθούν και επεμβατικές μέθοδοι όπως η έκπλυση περιτοναίου. Η χορήγηση αντιπυρετικών δεν έχει θέση.
Τι μπορούμε να κάνουμε όμως στις πιο ελαφριές περιπτώσεις;
Εάν δούμε κάποιον μετά από έκθεση σε ζεστό περιβάλλον να παρουσιάζει πονοκέφαλο, ζάλη, σύγχυση, ναυτία, γρήγορη αναπνοή, έντονη δίψα και πυρετό θα πρέπει να σκεφτούμε την πιθανότητα θερμικής εξάντλησης. Το άτομο αυτό θα πρέπει άμεσα να ενυδατωθεί και να ρίξουμε τη θερμοκρασία του. Το μεταφέρουμε σε δροσερό περιβάλλον όπου ξαπλώνει και ανασηκώνουμε ελαφρά τα πόδια του. Του δίνουμε άφθονα υγρά και αν υπάρχει η δυνατότητα βρέχουμε και το δέρμα του. Μπορούμε ακόμα και να χρησιμοποιήσουμε παγοκύστες στις μασχάλες. Συνήθως τα συμπτώματα βελτιώνονται σε μισή ώρα. Αν επιμένουν ή επιδεινώνονται πιθανότατα απαιτείται ιατρική βοήθεια.
Πώς το αποφεύγουμε;
Πίνουμε άφθονα υγρά, αποφεύγουμε την έκθεση στον ήλιο, παραμένουμε σε δροσερό περιβάλλον, φοράμε ελαφριά και ανοιχτόχρωμα ρούχα. Καλό είναι να αποφεύγουμε την άσκηση σε συνθήκες καύσωνα. Οι ηλικιωμένοι, τα μικρά παιδιά και όσοι έχουν υποκείμενα προβλήματα υγείας θα πρέπει να αποφεύγουν την έκθεση σε συνθηκες αυξημένης θερμοκρασίας και προσπαθούμε να τους κρατάμε πάντα ενυδατωμένους(προσοχή στα ζεστά αυτοκίνητα, στους χώρους χωρίς κλιματισμό).
Οι πληροφορίες που περιέχονται στην ιστοσελίδα αποσκοπούν στη γενική ενημέρωση των χρηστών και δεν αποτελούν παροχή ιατρικών συμβουλών. Οι χρήστες και επισκέπτες της ιστοσελίδας φέρουν αποκλειστικά την ευθύνη για τη λήψη αποφάσεων που τυχόν βασίσουν στο περιεχόμενο της παρούσας ιστοσελίδας ή στις πληροφορίες που περιέχονται σε αυτήν.
Οι επισκέπτες του ιστότοπου δεν έχουν δικαίωμα αντιγραφής, αναπαραγωγής, αναδημοσίευσης, πώλησης, διανομής ή εκμετάλλευσης με οποιονδήποτε τρόπο περιεχομένου ή τμημάτων της σελίδας, εκτός αν έχει χορηγηθεί εγγράφως ειδική άδεια από τον κάτοχο της σελίδας
