Μαρία Μέλιου, Παθολόγος Λοιμωξιολόγος,Ιούνιος 2022
Η ερπητική ουλοστοματίτιδα (που μπορεί να επεκτείνεται και βαθύτερα, πχ φάρυγγα) αποτελεί συνήθως πρώτη εκδήλωση της λοίμωξης από απλό έρπητα (HSV1 και 2). Αφορά δηλαδή κυρίως άτομα που δεν είχαν κολλήσει έρπη στο παρελθόν γι αυτό και η μεγαλύτερη συχνότητα αφορά παιδιά και μάλιστα κάτω των 5 ετών. Η μετάδοση μπορεί να γίνει τόσο από συμπτωματικά όσο και από ασυμπτωματικά άτομα.
Εάν η πρωτολοίμωξη γίνει στην ενήλικη ζωή εκδηλώνεται σαν σοβαρή φαρυγγίτιδα. Συνήθως εκτίθεται ο βλεννογόνος του στόματος ή η περιστοματική περιοχή, περίπου 10-14 ημέρες πριν την εκδήλωση. Δεν είναι όλες οι περιπτώσεις ιδιαίτερα θορυβώδεις και υπάρχει το ενδεχόμενο να περάσουν και απαρατήρητες από τους ασθενείς σε μεγάλο βαθμό.
Εφόσον υπάρχουν συμπτώματα αυτά μπορούν να είναι έντονα και ενοχλητικά. Εμφανίζονται περιοχές με οίδημα, ερύθημα, επώδυνες με πιθανά μικροαιμορραγίες που εξελίσσονται με τη μορφή φυσαλλίδων που εν συνεχεία ελκωποιούνται. Μπορεί να συνυπάρχει φαρυγγίτιδα, πυρετός, σιελόρροια, κακουχία και λεμφαδενοπάθεια. Οι βλάβες μπορεί να επεκτείνονται στα χείλη και σε όλο το στοματοφάρυγγα και τα ούλα. Οι εκδηλώσεις συνήθως υποχωρούν ( σε ασθενείς χωρίς ανοσοκαταστολή) σε 7-10 ημέρες. Ακολούθως ο ιός μεταναστεύει μέσω των νεύρων στα γάγγλια (κυρίως τα γάγγλια του τριδύμου) όπου παραμένει σε λανθάνουσα μορφή. Υποτροπές άλλοτε άλλης έντασης και έκτασης συμβαίνουν σε τουλάχιστον 40% των ασθενών. Συνήθως προηγείται κάποια ασθένεια, έντονη κόπωση, έμμηνος ρύση ή έκθεση σε ακτίνες UV. Οι υποτροπές συνήθως είναι μικρότερης βαρύτητας. Συνήθως εκδηλώνεται με το γνωστό επιχείλιο έρπητα με τις βλάβες να ελκωποιούνται σε 3περίπου ημέρες ενώ σπανιότερα εκδηλώνονται με στοματικά έλκη. Επιπλοκές μπορεί να προκύψουν από επέκταση της λοίμωξης σε άλλα μέρη (οφθαλμούς, κεντρικό νευρικό σύστημα, οισοφάγος κλπ)
Η διάγνωση είναι συχνά κλινική, εάν όμως είναι απαραίτητο μπορεί να γίνει έλεγχος με PCR από τις βλάβες. Ο έλεγχος με αντισώματα δεν έχει ιδιαίτερο νόημα στη διάγνωση κατά την εκδήλωση της νόσου(παρα μόνο εκ των υστέρων).
Δεν υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία με την έννοια της απόλυτης ίασης. Η θεραπεία στοχεύει στη μικρότερη διάρκεια συμπτωμάτων, στη μείωση του πόνου και στην πρόληψη των υποτροπών όταν είναι δυνατόν. Αντιβιοτικά χορηγούνται μόνο σε επιλοιμώξεις των βλαβών από μικρόβια αλλιώς δεν έχουν καμία θέση. Τα φάρμακα που χορηγούνται είναι αντιικά και κυρίως ακυκλοβίρη,βαλακυκλοβίρη και φαμσικλοβίρη. Στην ουλοστοματίτιδα η θεραπεία πρέπει να είναι συστηματική και όχι τοπική. Η τοπική θεραπεία έχει θέση στις υποτροπές μικρής έκτασης. Αντιπυρετικά, αναλγητικά και διαλύματα για ανακούφιση του πόνου στο στόμα είναι συνήθως χρήσιμα.
Οι υποτροπιάζουσες περιπτώσεις εφόσον είναι μικρής έκτασης μπορεί να αντιμετωπίζονται με τοπική θεραπεία με κρέμες αντιικών. Σοβαρές υποτροπές, κυρίως σε άτομα με ανοσοκαταστολή απαιτούν συστηματική θεραπεία. Η έγκαιρη έναρξη από την εμφάνιση των πρόδρομων συμπτωμάτων είναι καίριας σημασίας για την ταχύτερη βελτίωση των συμπτωμάτων. Εάν οι υποτροπές είναι ιδιαίτερα συχνές αυτά τα άτομα μπορεί να επωφεληθούν από μακροχρόνια καταστολή μετά από εκτίμηση από ειδικό. Η προφύλαξη από την UV ακτινοβολία μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των υποτροπών. Σε περίπτωση χειρουργείου που περιλαμβάνει τα νεύρα της περιοχής ίσως είναι χρήσιμη η αντιική προφύλαξη καθώς είναι συχνές οι υποτροπές σε τέτοια χειρουργεία.
Οι πληροφορίες που περιέχονται στην ιστοσελίδα αποσκοπούν στη γενική ενημέρωση των χρηστών και δεν αποτελούν παροχή ιατρικών συμβουλών. Οι χρήστες και επισκέπτες της ιστοσελίδας φέρουν αποκλειστικά την ευθύνη για τη λήψη αποφάσεων που τυχόν βασίσουν στο περιεχόμενο της παρούσας ιστοσελίδας ή στις πληροφορίες που περιέχονται σε αυτήν.
Οι επισκέπτες του ιστότοπου δεν έχουν δικαίωμα αντιγραφής, αναπαραγωγής, αναδημοσίευσης, πώλησης, διανομής ή εκμετάλλευσης με οποιονδήποτε τρόπο περιεχομένου ή τμημάτων της σελίδας, εκτός αν έχει χορηγηθεί εγγράφως ειδική άδεια από τον κάτοχο της σελίδας
