Μαρία Μέλιου,Παθολόγος Λοιμωξιολόγος Σεπτέμβριος 2022
Η γρίπη είναι μια ιογενής λοίμωξη που προκαλείται από μια ομάδα ιών. Προκαλεί ετήσιες επιδημίες με εποχική κυρίως κατανομή που αφορά τους χειμερινούς μήνες(χωρίς να αποκλείεται η νόσηση σε άλλες περιόδους).
Εξαπλώνεται γρήγορα από άτομο σε άτομο μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων. Ένα άτομο που νοσεί μπορεί να είναι μεταδοτικό ακόμα και 48ώρες πριν την έναρξη των συμπτωμάτων και μπορεί να συνεχίσει να μεταδίδει όσο είναι συμπτωματικό. Η περίοδος επώασης (από τη στιγμή που κολλάς ώς τη στιγμή εκδήλωσης ) είναι από 1 ως 4ημέρες.
Πυρετός, ρίγη, μυαλγίες, κόπωση, πονοκέφαλος, ρινική καταρροή, βήχας, πονόλαιμος είναι τα συνηθέστερα συμπτώματα ενώ σε μικρότερο βαθμό και κυρίως στα παιδιά μπορεί να υπάρχουν εκδηλώσεις από το γαστρεντερικό. Επιπλοκές αποτελούν οι βρογχιολίτιδα και η πνευμονία (είτε από την ίδια τη γρίπη είτε από μικρόβια που επιμολύνουν δευτεροπαθώς ασθενείς με γρίπη), ενώ αναφέρονται και μυοκαρδίτιδα και εγκεφαλίτιδα. Σύνδρομο Guillain barre περιγράφεται επίσης σαν επιπλοκή. Η συλλοίμωξη από γρίπη και κάποιο άλλο αναπνευστικό παθογόνο-ιό ή βακτήριο-αυξάνει την πιθανότητα επιπλοκών.
Η διάγνωση μπορεί να γίνει κλινικά σε περιόδους επιδημίας όμως συχνά δεν μπορεί να διαχωριστεί από λοιμώξεις αναπνευστικού άλλης αιτιολογίας, όπως πχ κορονοιός, με αμιγώς κλινικά κριτήρια. Η διενέργεια PCR ή αντιγονικού τεστ σε ρινοφαρυγγικό δείγμα μπορεί να είναι διαγνωστική.
Η αντιμετώπιση είναι κυρίως υποστηρικτική (ενυδάτωση, ανάπαυση, αντιπυρετικά). Στα παιδιά πρέπει να αποφεύγεται η χρήση ασπιρίνης καθώς μπορεί να προκαλέσει μια σοβαρή επιπλοκή, το σύνδρομο Reye. Η νόσος αποδράμει στην πλειοψηφία των περιπτώσεων χωρίς προβλήματα. Όμως οι ασθενείς άνω των 65ετών,οι ανοσοκατεσταλμένοι, οι έγκυες, οι ασθενείς με χρόνια καρδιαγγειακά ή αναπνευστικά προβλήματα κινδυνεύουν από τις επιπλοκές της γρίπης. Ακόμα ανάλογα και το υπόβαθρο του κάθε ασθενούς μπορεί να χρησιμοποιηθούν και αντιικά φάρμακα. Η μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα τους είναι εφόσον η χορήγηση ξεκινά εντός 48ώρου από τα συμπτώματα και μπορεί να μειώσει και τη διασπορά του ιού. H οσελταμιβίρη είναι το συχνότερα χρησιμοποιούμενο αντιικό. Χορηγείται από το στόμα δις ημερησίως για πέντε ημέρες. Είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί και ώς προφύλαξη σε ατομα με αυξημένο κίνδυνο για επιπλοκές από τη γρίπη που έχουν εκτεθεί σε ασθενείς με γρίπη. To baloxavir είναι ένα άλλο αντιικό που χορηγείται εφάπαξ, που δεν χρησιμοποιείται όμως σε βαρειές περιπτώσεις ή ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς. Άλλα αντιικά όπως η ζαναμιβίρη χρησιμοποιούνται σε νοσοκομειακό περιβάλλον.
Το αδρανοποιημένο τετραδύναμο εμβόλιο (που είναι το κυριότερο εμβόλιο επί του παρόντος) μπορεί να χρησιμοποιηθεί από άτομα άνω των 6μηνών. Ο εμβολιασμός για τη γρίπη μειώνει την θνητότητα από γρίπη κατά 31% και την πιθανότητα ανάγκης νοσηλείας σε ΜΕΘ κατά 26%. Σε κάποιες χώρες συστήνεται καθολικός εμβολιασμός σε όλα τα άτομα άνω των 6μηνών. Το βέβαιο είναι ότι θα πρέπει να εμβολιάζονται οι άνω των 60ετών, οι έγκυες, άτομα με προβλήματα ανοσοκαταστολής, χρόνια καρδιαγγειακά ή αναπνευστικά νοσήματα, οι νεφροπαθείς, το υγειονομικό προσωπικό,οι τρόφιμοι ιδρυμάτων και οι φροντιστές ατόμων των ανωτέρω κατηγοριών ή βρεφών κάτω των 6μηνών. Απόλυτη αντένδειξη είναι η σοβαρή αλλεργική αντίδραση στο εμβόλιο ή κάποιο από τα συστατικά του. Σε περίπτωση εμπυρέτου ο εμβολιασμός απλά αναβάλλεται για μερικές ημέρες. Σε κάθε περίπτωση αμφιβολίας θα πρέπει να συμβουλευτείτε το γιατρό σας.
