Μαρία Μέλιου, Παθολόγος Λοιμωξιολόγος, Ιούλιος 2023

Η δυσκολία στην έλευση του ύπνου αλλά και στη διατήρηση της κατάστασης του ύπνου αποτελούν από τα συχνότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ένας άνθρωπος. Ως αϋπνία ορίζεται η δυσκολία του να κοιμηθείς, η δυσκολία να παραμείνεις κοιμισμένος, η υπερβολικά νωρίς αφύπνιση και η αδυναμία να ξανακοιμηθείς. Αυτές οι καταστάσεις οδηγούν σε κακή ποιότητα ύπνου και λιγότερες ώρες ύπνου σε σχέση με το απαραίτητο, γεγονός που οδηγεί σε επηρεασμό και των καθημερινών δραστηριοτήτων και μειωμένη αποδοτικότητα.
Συμπτώματα αϋπνίας είναι η δυσκολία στον ύπνο, ο ποικίλος ύπνος, η ημερήσια κόπωση και το αίσθημα νύστας μέσα στην ημέρα, οι διαταραχές μνήμης, δυσκολία συγκέντρωσης, ευερεθιστότητα, λάθη στην εργασία και συχνά ατυχήματα. Οι δυσκολίες στον ύπνο επηρεάζουν όλο το φάσμα της καθημερινότητας και συχνά διαταράσσουν και τις νοητικές λειτουργίες κ την συμπεριφορά.
Αίτια αϋπνίας μπορεί να είναι πολλά. Από αλλαγές στο περιβάλλον, φωτισμό, θόρυβο, άγχος, πένθος, πρόσφατη ασθένεια, χειρουργείο, πόνος, στέρηση από φάρμακα, ουσίες, καφεΐνη, αλκοόλ μέχρι και προβλήματα υγείας όπως ψυχικές παθήσεις, κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές, υπέρταση, διαβήτης, αναπνευστικές παθήσεις, πάρκινσον ή και λήψη φαρμάκων ή ουσιών.
Η διάγνωση αρχικά είναι με την λήψη του ιστορικού και με την καταχώρηση ενός «ημερολογίου ύπνου» από τον ασθενή για περίοδο ως δύο εβδομάδες. Ανάλογα την περίπτωση μπορεί να απαιτείται μελέτη ύπνου, με έλεγχο άπνοιας ή καταγραφή κινήσεων.
Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία αλλά και από την ηλικία του ασθενούς και το μοτίβο του ύπνου. Σε περίπτωση που η μελέτη ύπνου αναδείξει κάποια αναπνευστική ή νευρολογική διαταραχή αυτή αντιμετωπίζεται ανάλογα από πνευμονολόγο ή νευρολόγο. Για τις περιπτώσεις που δεν αναδεικνύεται οργανική αιτία, αρχικά μπορεί να προταθεί συμπεριφορική ή και γνωσιακή θεραπεία για την οποία μπορεί να απαιτείται κ συνδρομή ψυχολόγου. Γενικές συμβουλές είναι να πηγαίνετε για ύπνο μόνο εάν νυστάζετε, να χρησιμοποιείται το κρεβάτι μόνο για ύπνο ή σεξ και όχι για άλλες δραστηριότητες, αν για 20λεπτά δεν μπορείτε να κοιμηθείτε σηκωθείτε και κάντε μια χαλαρωτική δραστηριότητα που δεν περιλαμβάνει χρήση οθόνης (πχ διαβάστε ένα λογοτεχνικό βιβλίο), προσπαθήστε να έχετε ένα σταθερό πρόγραμμα ύπνου, μην καταναλώνετε καφεΐνη μετά το μεσημέρι, μην καταναλώνετε αλκοόλ κοντά στην ώρα του ύπνου, μην κάνετε υπερβολική άσκηση το βράδυ, μην χρησιμοποιείτε οθόνες κατά την ώρα που θα κοιμηθείτε. Φαρμακευτικά ανάλογα την περίπτωση μπορεί να χρησιμοποιηθούν μη συνταγογραφούμενα σκευάσματα με μελατονίνη, μαγνήσιο, Β6 και πάντα σε συνεννόηση με το γιατρό μπορεί να χρησιμοποιηθούν και συνταγογραφούμενα σκευάσματα της κατηγορίας των «υπνωτικών».
Οι πληροφορίες που περιέχονται στην ιστοσελίδα αποσκοπούν στη γενική ενημέρωση των χρηστών και δεν αποτελούν παροχή ιατρικών συμβουλών. Οι χρήστες και επισκέπτες της ιστοσελίδας φέρουν αποκλειστικά την ευθύνη για τη λήψη αποφάσεων που τυχόν βασίσουν στο περιεχόμενο της παρούσας ιστοσελίδας ή στις πληροφορίες που περιέχονται σε αυτήν.
Οι επισκέπτες του ιστότοπου δεν έχουν δικαίωμα αντιγραφής, αναπαραγωγής, αναδημοσίευσης, πώλησης, διανομής ή εκμετάλλευσης με οποιονδήποτε τρόπο περιεχομένου ή τμημάτων της σελίδας, εκτός αν έχει χορηγηθεί εγγράφως ειδική άδεια από τον κάτοχο της σελίδας