Μαρία Μέλιου, Παθολόγος Λοιμωξιολόγος Σεπτέμβριος 2023
Η αλλαντίαση είναι μια συχνά θανατηφόρος νόσος που οφείλεται σε μόλυνση από τις τοξίνες που παράγονται από ένα μικρόβιο το Clostridium botulinum. Το συγκεκριμένο μικρόβιο παράγει αρκετές τοξίνες ( Α ως G) με τις Α,Β,Ε να είναι οι συνηθέστερες που προκαλούν νόσο στον άνθρωπο. Το μικρόβιο βρίσκεται στο χώμα και ανιχνεύεται σε λαχανικά, φρούτα, θαλασσινά. Είναι ανθεκτικό μικρόβιο, ειδικά οι σπόροι του για τους οποίους απαιτείται υψηλή θερμοκρασία 120°C για την καταστροφή τους. Όταν βρεθούν υπό κατάλληλες συνθήκες (έλλειψη οξυγόνου,pH>7 κ θερμοκρασία 25-37°C) βλαστάνουν και παράγουν τοξίνες. Η τοξίνη καταστρέφεται στους 80°C, με το χλωριωμένο νερό μετά από 20λεπτά και στο απλό νερό σε 3-6ημέρες. Η τοξίνη είναι άοσμη και άγευστη. Η τοξίνη είναι αυτή που χρησιμοποιείται και για το botox.
Ο συχνότερος τρόπος μόλυνσης είναι μέσω βρώσης τροφίμων όπου υπάρχει προσχηματισμένη τοξίνη. Τα τρόφιμα μπορεί να είναι λαχανικά, κρέατα, ψάρια, μέλι, ειδικά τα «σπιτικά συσκευασμένα». Το φαγητό δεν θα έχει όψη χαλασμένου πάντοτε. Κάποια στελέχη παράγουν πρωτεολυτικά ένζυμα που προκαλούν μυρωδιά «χαλασμένου». Αφού καταποθεί η τοξίνη απορροφάται από το γαστρεντερικό σύστημα και οδηγεί σε παρεμπόδιση της απελευθέρωσης ακετυλοχολίνης και άλλων ουσιών στο νευρικό σύστημα. Το αποτέλεσμα της δράσης της τοξίνης εκδηλώνεται με ναυτία, εμέτους, διπλωπία, βλεφαρόπτωση ενώ ακολουθεί κατιούσα συμμετρική παράλυση. Μπορεί να εμφανιστεί δυσκολία κατάποσης και ομιλίας, ενώ η διανοητική κατάσταση και η αισθητικότητα παραμένουν ανέπαφα. Πυρετός δεν υπάρχει. Τα συμπτώματα εμφανίζονται μέσα σε λίγες ώρες ως μέρες αλλά μπορεί να διαρκέσουν και μήνες. Η επιδείνωση μπορεί να είναι ραγδαία. Ο θάνατος επέρχεται συνήθως λόγω αναπνευστικής ή καρδιακής κατάρριψης.
Λοίμωξη μπορεί να εκδηλωθεί και από κατάποση του ίδιου του μικροβίου και απελευθέρωσης της τοξίνης εντός του οργανισμού με τα συμπτώματα να ξεκινούν συνήθως αργότερα. Αυτή η περίπτωση αφορά κυρίως βρέφη και έχει συνδεθεί με την κατανάλωση μελιού. Ακόμα μπορεί να εκδηλωθεί από την μόλυνση τραυμάτων από το μικρόβιο. Τέλος σπάνιες περιπτώσεις μετά από ιατρογενή λοίμωξη κατά τη χορήγηση botox, με λανθασμένο τρόπο και δοσολογία.
Η αντιμετώπιση είναι δύσκολη και απαιτεί κλινική υποψία. Η διάγνωση γίνεται με ανίχνευση της τοξίνης σε αίμα, κόπρανα ή δείγματα τροφίμων ή ανεύρεση του ίδιου του μικροβίου. Η θεραπεία περιλαμβάνει την χορήγηση ειδικής αντιτοξίνης και θα πρέπει να ξεκινάει άμεσα μόλις τεθεί η κλινική υποψία χωρίς να περιμένει κάποιος την εργαστηριακή επιβεβαίωση που μπορεί να πάρει κ κάποιες ημέρες. Συνήθως απαιτείται νοσηλεία σε ΜΕΘ ώστε να μπορεί να παρασχεθεί υποστήριξη των ζωτικών οργάνων. Η χορήγηση αντιβιοτικών δεν φαίνεται να βοηθά, αντίθετα σε περιπτώσεις ύπαρξης του μικροβίου στον οργανισμό μπορεί να προκαλέσει απελευθέρωση περαιτέρω τοξίνης από τα θνήσκοντα μικρόβια.
Οι πληροφορίες που περιέχονται στην ιστοσελίδα αποσκοπούν στη γενική ενημέρωση των χρηστών και δεν αποτελούν παροχή ιατρικών συμβουλών. Οι χρήστες και επισκέπτες της ιστοσελίδας φέρουν αποκλειστικά την ευθύνη για τη λήψη αποφάσεων που τυχόν βασίσουν στο περιεχόμενο της παρούσας ιστοσελίδας ή στις πληροφορίες που περιέχονται σε αυτήν.
Οι επισκέπτες του ιστότοπου δεν έχουν δικαίωμα αντιγραφής, αναπαραγωγής, πώλησης, διανομής ή εκμετάλλευσης με οποιονδήποτε τρόπο περιεχομένου ή τμημάτων της σελίδας, εκτός αν έχει χορηγηθεί εγγράφως ειδική άδεια από τον κάτοχο της σελίδας
